6 april 2022
"Een beleggingsvooruitzicht moet geen terugblik zijn. Financiële markten kijken vooruit. Desondanks, gezien het volatiele eerste kwartaal, kijken wij dit keer terug om te zien hoe verwachtingen zijn bijgesteld over de laatste drie maanden. We evalueren drie marktbewegingen."
"ECB raises "nominal" growth target for 2022."
- Lukas Daalder, Chief Investment Strategist Blackrock (15 maart 2022)Ten eerste de rentestijging. De Amerikaanse Centrale Bank (FED) kondigde begin dit jaar aan de rente te gaan verhogen en voerde de eerste 0,25% stap uit. De ECB heeft de groeiverwachting verlaagd en de inflatieverwachting verhoogd, maar houdt beleid nog ruim. In Europa anticipeert de markt echter ook al op een krapper beleid. 2-jaars risicovrije rente in Europa is met 0,61% gestegen en 10-jaars 0,77%, in de VS is de toename respectievelijk 1,64% en 0,99%. Omdat een lening met een looptijd van tien jaar circa 10% minder waard wordt bij een rentestijging van 1%, zijn dit forse bewegingen. De breed samengestelde obligatie referentie index voor onze portefeuilles is daardoor ook circa 6% lager sinds begin van het jaar.
Ten tweede de inflatieontwikkeling, een van de drijfveren van de rentestijging. Recente inflatiestatistieken blijven hoog en, relevanter, inflatieverwachting neemt toe. Gemiddelde door de markt ingeprijsde inflatie voor de komende tien jaar in de VS steeg licht tot 2,89%. In Europa was er een grotere toename en wordt gemiddeld 2,67% verwacht. De 5yr-5yr inflatie, een goede lange termijn inflatie indicator (de gemiddelde inflatieverwachting voor de vijf jaar, vijf jaar vanaf nu dus 2027 tot 2031) is voor de VS en Europa respectievelijk slechts 0,13% en 0,28% toegenomen tot 2,39% en 2,24%. Deze lange termijn verwachtingen liggen fors lager dan de recent zeer hoge gerealiseerde inflatiewaardes. Een groot deel van de huidige hoge inflatie is toe te schrijven aan verstoorde toeleveringsketens. COVID-Lockdowns in belangrijke productiegebieden, transportproblemen, halfgeleidertekorten en de oorlog in Oekraïne zorgen nu voor schaarste van een groot aantal producten en hoge energieprijzen, maar kunnen op termijn normaliseren.
Ten derde de beweging in de aandelenmarkten. Hoewel de MSCI-wereldaandelenindex slechts licht is gedaald over het eerste kwartaal, zijn onderliggende bewegingen zeer uitgesproken. De afgelopen jaren hebben groeiaandelen significant beter gerendeerd dan waarde-aandelen. Dit jaar is de beweging juist tegengesteld. Met name energiebedrijven, doorgaans waardeaandelen, hebben na vele jaren matige rendementen een uitgesproken goede start van het jaar. Deze sector is in USD 20% gestegen. Exclusief energie is de indexruim min 6% in USD. Met name de niet winstgevende groeibedrijven met veel verwachtingswaarde in de waardering zijn hard afgekomen. De ARK Innovation ETF, een over 2020 geroemd fonds met hoofdzakelijk dit soort beleggingen leverde over het eerste kwartaal 30% aan waarde in. Wij zijn altijd kritisch gebleven naar dergelijke ondernemingen en deze zitten niet in de portefeuille. De nadruk op winstgevende kwaliteitsondernemingen die groei kunnen bewerkstelligen zorgt er wel voor dat Laaken relatief minder waarde- dan groeiaandelen in portefeuille houdt.
De negatieve aandelenmarkt reactie op de inval van Rusland in Oekraïne was initieel hevig, maar is grotendeels hersteld. Wij hebben aandelenallocatie door in de correctie bij te kopen gelijk gehouden, maar verhogen deze niet omdat het niet mogelijk is voorspellingen te doen hoe deze crisis zich verder zal ontwikkelen. De eerste aanval op een Europees land in decennia is een humanitaire ramp en zorgt voor veel onzekerheid, maar heeft de EU ook verenigd. Verdere escalatie is helaas niet uitgesloten, evenals een Europese energiecrisis of een periode van lage of negatieve economische groei met hogere inflatie.
Concluderend zijn de aangepaste vooruitzichten van een krapper monetair beleid, meer inflatie op korte termijn en meer geopolitieke spanning relatief goed verwerkt door de markten. Aandelen dalen minder hard dan obligaties omdat meer inflatie de nominale (reële groei plus inflatie) groeiverwachting doet toenemen en dat zou gunstig kunnen zijn voor de omzet van bedrijven. Op basis van onze evaluatie van de wereldeconomie en financiële markten zijn we als volgt gepositioneerd:
De onderweging in obligaties was gunstig over het eerste kwartaal en blijft gehandhaafd. De portefeuilles worden gekenmerkt door gemiddeld korte looptijden wat de portefeuille minder gevoelig maakt voor verdere rentestijging dan de referentie index.
Wij houden vast aan een licht overwogen positie in aandelen en proberen de markt in de huidige onzekere situatie niet te timen. De ondernemingen in portefeuille hebben doorgaans gezonde balansen en wij denken dat deze beleggingen voldoende veerkracht hebben om deze moeilijke en onvoorspelbare periode te doorstaan. Door de nadruk in selectie op kwaliteit heeft de portefeuille een hoger dan gemiddelde waardering en zijn de portefeuilles recent meer afgekomen dan het gemiddelde. De Laaken portefeuilles zijn de afgelopen jaren ook ingericht met een nadruk op ondernemingen met prijszettingsvermogen. Wij denken dat veel ondernemingen in de portefeuilles goed in staat zijn om de huidige hogere inflatie door te berekenen aan hun afnemers. De goudpositie blijft gehandhaafd als inflatiebescherming en verzekering tegen geopolitiek risico.
Na drie tumultueuze kwartalen, herstelde de aandelenmarkten licht in het vierde kwartaal. De MSCI wereld aandelen index sloot 2022 af met een daling van 13% in Euro’. De hoge inflatie in VS en EU hield aan op respectievelijk 7% en 10%. Daarop verhoogde de Amerikaanse Fed zijn beleidsrente van 0.25% eind 2021 naar 4.5% eind 2022. De rentestijging zorgde voor een correctie in de aandelenbeurzen en bracht met een forse daling volatiliteit terug in de sluimerende obligatiemarkt.
Na een aanval op de energie infrastructuur van Europa, Russische mobilisatie, sterke stijging van consumentenprijsindices en niet eerder vertoonde rentestijgingen van de Amerikaanse en Europese centrale banken hangen de financiële markten in de touwen.
De eerste zes maanden van dit jaar waren het slechtste halfjaar sinds 1970 voor financiële markten. Met de recent gestegen rente bieden obligaties vrijwel geen demping voor de daling in de aandelenmarkt. Markten blijven in de greep van hoge energieprijzen, inflatie en renteverhogingen. Wij gaan in op deze punten en concluderen met twee scenario’s.
Financiële markten hebben, met de langere lage rentes en het herstel van veel bedrijfsactiviteit over 2021, hoge rendementen behaald op aandelen en verliezen op laag-risico obligaties bleven beperkt. De wereldwijde aandelenindex en de 10-jarige Nederlandse staatsobligaties rendeerden respectievelijk +29% en -2% in Euro’s. Laaken heeft met de Defensive, Balanced en Offensive portefeuilles een historisch hoge outperformance behaald ten opzichte van de eveneens sterke rendementen van de referentie-index. Een terechte vraag die veel wordt gesteld is: wat nu?
